14 maja 2011 roku odbyły się w Warszawie obchody Jubileuszu XX-lecia Ruchu Komitetów Obywatelskich. Opóźnione o ponad rok, bo pierwotnie były zaplanowane na 17 kwietnia 2010 r. Ze zrozumiałych względów zostały one odwołane po tragedii smoleńskiej. Pierwsze kroki zebrani skierowali do kościoła św. Anny, gdzie złożono wieniec pod krzyżem smoleńskim. Potem, o 11.00 była msza w kościele św. Aleksandra. Mszę odprawił i homilię wygłosił Jego Eminencja ks. Kardynał Józef Glemp – Prymas Senior Polski. Bardzo mocno wybrzmiały słowa o miłości, jako warunku i szacunku, i patriotyzmu. Konferencja w Sali Kolumnowej Sejmu Rzeczpospolitej Polski rozpoczęła się o 12.30 zwiedzaniem okolicznościowych wystaw. Po powitaniu przez prof. Janusza Orkisza około 200 zebranych przedstawiciele Prezydenta RP wręczyli odznaczenia państwowe zasłużonym działaczom ruchu komitetów obywatelskich. Pierwsze wystąpienie na temat historii i znaczenia ruchu komitetów obywatelskich wygłosił prof. Jerzy Stępień (były Przewodniczący Krajowej Konferencji Komitetów Obywatelskich, były Prezes Trybunału Konstytucyjnego); swój referat zatytułował: „Ostatnia Konfederacja Rzeczypospolitej” – ruch komitetów obywatelskich rozpatrywał w kontekście XVI-wiecznego rodzenia się samoświadomości narodu szlacheckiej Polski i dwóch wieków obrony jej fundamentów, aż do upadku Rzeczpospolitej Obojga Narodów. M. Musiał – szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z lat 2000-2001 mówił o procesie uspołecznienia sprawowania władzy zapoczątkowanym wielkim ruchem solidarnościowym, ruchem komitetów obywatelskich i wreszcie stworzeniem samorządu terytorialnego. Po nim Andrzej Porawski, dyrektor Związku Miast Polskich scharakteryzował gigantyczny wysiłek modernizacji Polski, jaki podjęły samorządy. Tylko w ciągu ostatnich 12 lat jednostki samorządu terytorialnego zainwestowały kwotę 217 mld zł, w tym samym czasie administracja rządowa na inwestycje przeznaczyła 114 mld, za to dług publiczny państwa wynosi 748 mld – udział długu jednostek samorządu terytorialnego w nim to 7% (ok. 55 mld), a to niewiele więcej niż rocznie samorządy przeznaczają na inwestycje. Prof. Krzysztof Żmijewski z Warszawskiego Porozumienia Komitetów Obywatelskich swój referat zatytułował: „Sztafeta demokracji”. Upominał się o należyte upamiętnienie bezimiennych działaczy, bo – jak powiedział – historia to nie jest to, co się zdarzyło, historia to jest to, co pamiętamy. O tej pamięci mówili też Jerzy Grela z Krakowa i Julian Golak z Nowej Rudy – autorzy okolicznościowych wystaw. O archiwizację, zabezpieczanie i opracowanie dokumentacji komitetów obywatelskich apelował Z. Pietrzyk z Biblioteki Jagiellońskiej.

Jerzy Zieliński